سم کشاورزی چیست و انواع آن کدام است؟
سموم کشاورزی مواد شیمیایی یا بیولوژیکی هستند که برای کنترل، از بین بردن یا پیشگیری از آفات در کشاورزی استفاده میشوند. این مواد میتوانند شامل ویروسها، باکتریها، ضدمیکروبها یا ضدعفونیکنندهها باشند که به طور خاص برای ناتوان کردن یا از بین بردن آفات طراحی شدهاند.
انواع رایج سموم کشاورزی عبارتند از:
- حشرهکشها: برای از بین بردن حشرات
- علفکشها: برای از بین بردن علفهای هرز
- جوندهکشها: برای از بین بردن جوندگان
- قارچکشها: برای کنترل قارچها و کپکها
سموم کشاورزی بر اساس میزان تجزیهپذیری نیز دستهبندی میشوند:
- سموم قابل تجزیه: توسط میکروبها و سایر موجودات زنده به ترکیبات بیضرر تجزیه میشوند.
- سموم غیر قابل تجزیه: ممکن است ماهها یا سالها طول بکشد تا از بین بروند1.
همچنین، سموم کشاورزی میتوانند بر اساس ترکیبات شیمیایی یا روش تولید آنها طبقهبندی شوند، مانند سموم ارگانوفسفره که بیشتر به عنوان حشرهکشها استفاده میشوند. استفاده از سموم کشاورزی باید با دقت و مسئولیتپذیری انجام شود تا از آسیب به محیط زیست و سلامت انسانها جلوگیری شود.
سموم کشاورزی به آب و خاک تأثیرات مخربی دارند. این سموم، که برای دفع آفات کشاورزی استفاده میشوند، میتوانند به صورت زیر به آب و خاک وارد شوند:
- ورود از طریق لایههای خاک به منابع آب زیرزمینی: سموم کشاورزی از طریق آبی که از لایههای خاک به آب زیرزمینی نفوذ میکند، وارد منابع آب میشوند.
- ورود از طریق منابع آب سطحی: سموم میتوانند از طریق بارندگی به منابع آب سطحی وارد شوند.
- ورود از طریق هوا: امکان ورود سموم به منابع آب از طریق سمپاشی وجود دارد.
سموم کشاورزی در بافتهای بدن جانوران آبزی تجمع پیدا کرده و از طریق زنجیره غذایی به انسانها منتقل میشوند. بنابراین، حذف آلایندههای کشاورزی از آب اهمیت زیادی دارد.
برخی از تأثیرات منفی سموم کشاورزی بر سلامتی انسان عبارتند از:
- تاثیر بر سیستم عصبی، تنفس و گوارش
- سرطانهای دستگاه گوارش مثل معده و مری
- اختلالات فیزیولوژی در بدن مثل بیماریهای عصبی، تنفسی و پوستی، سقط جنین و نازایی
- پایین آمدن ضریب هوشی
- حساسیتهای پوستی
- بروز اختلالات قلبی عروقی
به علت اثرات مخرب سموم کشاورزی بر سلامتی، حذف آنها از آب و خاک بسیار مهم است
برای حذف سموم کشاورزی از آب و خاک، میتوان از روشهای زیر استفاده کرد:
- پایش مداوم: برای کنترل میزان سموم در آب و خاک، نمونهها را به صورت متناوب بررسی کنید.
- استفاده از تکنولوژی اسمز معکوس: این تکنیک میتواند به دقت آلایندهها را از آب حذف کند.
- شستشوی میوهها و سبزیجات با آب و سرکه سیب: این روش میتواند ذرات ریز خاک و میکروارگانیسمهای بیماریزا را از بین ببرد.
همچنین، برای کاهش مصرف سموم کشاورزی، استفاده از سموم کم خطرتر و روشهای جایگزین میتواند مفید باشد. همچنین، برای صادرات محصولات کشاورزی، میزان سموم باقیمانده باید از حد استاندارد کمتر باشد.
سموم کشاورزی به عنوان یک تهدید جدی برای سلامت آبزیان محسوب میشوند. این سموم، که برای دفع آفات کشاورزی استفاده میشوند، میتوانند به صورت زیر به آب و خاک وارد شوند:
- ورود از طریق لایههای خاک به منابع آب زیرزمینی: سموم کشاورزی از طریق آبی که از لایههای خاک به آب زیرزمینی نفوذ میکند، وارد منابع آب میشوند.
- ورود از طریق منابع آب سطحی: سموم میتوانند از طریق بارندگی به منابع آب سطحی وارد شوند.
- ورود از طریق هوا: امکان ورود سموم به منابع آب از طریق سمپاشی وجود دارد.
سموم کشاورزی در بافتهای بدن جانوران آبزی تجمع پیدا کرده و از طریق زنجیره غذایی به انسانها منتقل میشوند. بنابراین، حذف آلایندههای کشاورزی از آب اهمیت زیادی دارد.
برخی از تأثیرات منفی سموم کشاورزی بر سلامتی انسان عبارتند از:
- تاثیر بر سیستم عصبی، تنفس و گوارش
- سرطانهای دستگاه گوارش مثل معده و مری
- اختلالات فیزیولوژی در بدن مثل بیماریهای عصبی، تنفسی و پوستی، سقط جنین و نازایی
- پایین آمدن ضریب هوشی
- حساسیتهای پوستی
- بروز اختلالات قلبی عروقی